Kỹ thuật canh tác cà phê bền vững: Nâng cao năng suất và bảo vệ môi trường

Gia Lai, vùng đất đỏ bazan màu mỡ, được thiên nhiên ưu ái với khí hậu mát mẻ, là nơi lý tưởng để cây cà phê sinh trưởng và phát triển. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu với những diễn biến thất thường, cùng với canh tác thiếu bền vững đang đặt ra nhiều thách thức cho người trồng cà phê nơi đây. Áp dụng kỹ thuật canh tác bền vững chính là chìa khóa để nâng cao năng suất, chất lượng cà phê, đồng thời bảo vệ môi trường và đảm bảo sinh kế lâu dài cho bà con nông dân.

Vậy kỹ thuật canh tác cà phê bền vững tại Gia Lai cần lưu ý những điểm gì?

1. Lựa chọn giống cà phê phù hợp:

• Gia Lai chủ yếu trồng cà phê vối (Robusta). Nên chọn các giống năng suất cao, kháng bệnh, thích nghi tốt với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của tỉnh như TR4, TS5, giống mới Lâm Đồng…
• Cà phê chè (Arabica) tuy khó trồng hơn nhưng cho giá trị kinh tế cao. Bà con có thể lựa chọn các giống Arabica chất lượng cao như Catimor, Typica, Bourbon… để trồng ở những vùng có điều kiện phù hợp.

2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc:

• Mật độ trồng hợp lý: Khoảng cách trồng phù hợp với từng giống cà phê, đảm bảo cây có đủ không gian sinh trưởng, thông thoáng, hạn chế sâu bệnh.
• Che bóng: Gia Lai có nắng nóng gay gắt vào mùa khô, nên trồng cây che bóng (keo dậu, muồng đen…) để điều hòa nhiệt độ, độ ẩm cho vườn cà phê.
• Tưới nước tiết kiệm: Ứng dụng hệ thống tưới nước nhỏ giọt, tưới phun mưa… giúp tiết kiệm nước, nhất là trong mùa khô hạn.
• Bón phân cân đối: Kết hợp phân hữu cơ, phân vi sinh với phân hóa học để cải tạo đất, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, cân đối cho cây. Nên sử dụng phân bón lá để bổ sung vi lượng, tăng sức đề kháng cho cây.

3. Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM):

• Phòng ngừa sâu bệnh: Vệ sinh vườn cà phê, thu gom cành lá bệnh, tạo điều kiện cho thiên địch phát triển.
• Sử dụng bẫy pheromone, thuốc sinh học để phòng trừ sâu bệnh, hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

4. Thu hoạch và chế biến:

• Thu hoạch cà phê chín đều, phân loại quả trước khi chế biến.
• Chế biến cà phê theo phương pháp ướt (chủ yếu) hoặc phương pháp khô. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm.

5. Bảo vệ môi trường:

• Hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học. Ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học.
• Xử lý nước thải từ quá trình chế biến cà phê.
• Trồng cây xanh, bảo vệ nguồn nước, giữ gìn đất đai.

Mô hình canh tác cà phê bền vững điển hình tại Gia Lai:

• Mô hình cà phê chứng nhận UTZ Certified, Rainforest Alliance, 4C…
• Mô hình cà phê hữu cơ với các sản phẩm cà phê sạch, an toàn cho sức khỏe.

Canh tác cà phê bền vững không chỉ giúp người trồng cà phê ở Gia Lai nâng cao năng suất, chất lượng, mà còn góp phần bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế – xã hội bền vững của địa phương.